Doğu Akdeniz'de yeni bir dönem başlıyor: Libya Temsilciler Meclisi, 2019’da Türkiye ile imzalanan deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşmasını altı yıl sonra onaylamayı gündemine aldı.
Tobruk merkezli Libya Temsilciler Meclisi, daha önce sert şekilde eleştirdiği Türkiye ile deniz yetki alanlarını belirleyen anlaşmayı bu kez onaylamayı planlıyor. Anlaşmanın parlamentoda kabul edilmesi, Türkiye’nin bölgede sismik araştırma ve sondaj faaliyetlerini Libya içinde kriz yaratmadan yürütmesine olanak tanıyabilir.
Doğu Libya ile Artan Temaslar
Türkiye, uzun süredir Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile yakın ilişkiler sürdürse de son dönemde Tobruk’taki Temsilciler Meclisi ve Hafter’e bağlı askeri aktörlerle de dikkat çeken temaslar kurdu.
-Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, Aralık 2023’te Ankara’yı ziyaret etti.
-Saddam Hafter, Nisan 2025’te Ankara’da temaslarda bulundu.
-Haziran 2025’te Hafter’e bağlı komutanlarla savunma iş birliği görüşmeleri yapıldı.
Doğu Akdeniz’de Yeni Stratejik Denge
2019’daki Türkiye-Libya mutabakatı, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki kıta sahanlığı sınırlarını çizmişti. Bu sınır, Girit Adası’na sadece 45 deniz mili mesafede belirlenmiş, Yunanistan ve Mısır’ın sert tepkisini çekmişti.
Atina ve Kahire, 2020 yılında Türkiye’ye karşılık olarak kendi deniz yetki anlaşmalarını imzalamıştı. Şimdi ise Libya’daki doğu yönetiminin Türkiye’yle imzalanan anlaşmayı tanıması, bu bölgesel denklemi bir kez daha değiştirebilir.
“Onaylama Tehdidi Asıl Koz”
İngiltere’nin eski Libya Büyükelçisi Peter Millett, Temsilciler Meclisi’nin onay hamlesinin esas gücünün bizzat “tehdit” olmasında yattığını belirtiyor. Millett’e göre, Doğu Libya bu kartı kullanarak hem Ankara’dan hem de diğer bölgesel ve küresel aktörlerden taviz koparmayı hedefliyor.
Ankara’nın Stratejik Açılımı
Alman SWP Enstitüsü’nden Nebahat Tanrıverdi Yaşar’a göre Türkiye, Libya’nın doğusuyla ilişkileri stratejik düzeye taşıma peşinde. Bu sayede Ankara, sadece Batı Libya ile değil, doğudaki askeri ve siyasi aktörlerle de yeni bir güç dengesi kurmak istiyor. Aynı şekilde Doğu Libya da Türkiye dahil olmak üzere tüm dış aktörler karşısında pazarlık gücünü artırmaya çalışıyor.
Enerji Anlaşmaları Hız Kazanabilir
Haziran 2025’te Trablus merkezli Ulusal Petrol Şirketi, TPAO ile Doğu Akdeniz’de dört parselde sismik araştırma anlaşması imzalamıştı. Bu adım, Mısır’ın itirazlarına yol açmıştı. Temsilciler Meclisi’nin 2019 mutabakatını onaylaması, bu enerji iş birliklerinin kapsamını genişletebilir.
Diplomatik kaynaklara göre, süreç Libya içindeki güç dengeleri ve bölgesel müzakerelere bağlı olarak şekillenecek.
Kaynak: Oksijen
