Dünyada askeri harcamalar, 2024 yılında önceki yıla göre reel olarak yüzde 9,4 artarak 2 trilyon 718 milyar dolara ulaştı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) verilerine göre, bu rakam tüm zamanların en yüksek seviyesi oldu.
Küresel askeri harcamalar , jeopolitik gerilimlerin artmasının etkisiyle 2024’te bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 9,4 artarak 2 trilyon 718 milyar dolarla rekor yeniledi.
En Büyük Harcama ABD’den
2024’te en çok askeri harcama yapan ülkeler sırasıyla ABD, Çin, Rusya, Almanya ve Hindistan oldu. Bu beş ülkenin toplam harcamaları, küresel askeri harcamaların yüzde 60’ını oluşturdu. ABD’nin 997 milyar dolarlık harcaması, NATO’nun toplam askeri harcamalarının yüzde 66’sına denk geldi.
Türkiye’nin Askeri Harcamaları 25 Milyar Dolara Çıktı
Türkiye’nin 2024 yılı askeri harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 12 artarak 25 milyar dolara yükseldi. 2015-2024 döneminde ise Türkiye’nin askeri harcamalarında yüzde 110’luk bir artış kaydedildi.
Avrupa ve Orta Doğu’da Hızlı Artış
Rapora göre, Avrupa ve Orta Doğu’daki askeri harcamalarda özellikle dikkat çekici artışlar yaşandı. Avrupa’da, Ukrayna’daki savaş ve ABD’nin NATO taahhütlerine dair şüpheler nedeniyle harcamalar yüzde 17 arttı. Malta hariç tüm Avrupa ülkeleri askeri bütçelerini yükseltti.
Almanya Dördüncü Sıraya Yükseldi
Almanya, 2024’te askeri harcamalarını yüzde 28 artırarak 88,5 milyar dolara çıkardı ve dünya sıralamasında ilk defa 4. sıraya yükseldi. Almanya’nın 2015-2024 arasındaki toplam artışı ise yüzde 89 olarak kaydedildi.
Rusya ve Ukrayna’nın Savaş Giderleri
Rusya, 2024’te askeri harcamalarını yüzde 38 artırarak 149 milyar dolara çıkardı. Bu tutar, ülkenin GSYH’sinin yüzde 7,1’ine denk geliyor. Öte yandan, savaşın etkisindeki Ukrayna’nın askeri harcamaları yüzde 2,9 artarak 64,7 milyar dolara ulaştı ve ülke GSYH’sinin yüzde 34’ünü oluşturdu.
İsrail ve İran’da Zıt Yönlü Değişim
İsrail’in askeri harcamaları Gazze’ye yönelik saldırıların etkisiyle yüzde 65 artarak 46,5 milyar dolara çıktı. Bu, 1967 Altı Gün Savaşı’ndan bu yana en yüksek yıllık artış oldu. İran ise ekonomik yaptırımlar nedeniyle askeri harcamalarını yüzde 10 azaltarak 7,9 milyar dolara düşürdü.
Asya ve Orta Doğu’daki Gelişmeler
Çin, askeri harcamalarını yüzde 7 artırarak 314 milyar dolara, Hindistan ise yüzde 1,6 artırarak 86,1 milyar dolara çıkardı. Suudi Arabistan ise 80,3 milyar dolarlık harcamayla Orta Doğu’nun en büyük, dünyanın ise yedinci en büyük askeri harcama yapan ülkesi oldu.
“Sosyal Alanlar İhmal Edilebilir” Uyarısı
SIPRI Araştırmacısı Xiao Liang, geçen yıl dünya genelinde 100’den fazla ülkenin askeri harcamalarını artırdığına dikkat çekerek, “Hükümetler diğer bütçe alanları pahasına askeri güvenliğe öncelik veriyor. Bu durum, önümüzdeki yıllarda ekonomik ve sosyal alanlarda ciddi etkiler doğurabilir.” uyarısında bulundu.
Kaynak: Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI)
