Geçtiğimiz günlerde İsrail’den Demir Kubbe Hava Savunma Sistemi’ni satın alan Romanya, ilk etapta sadece kendisini ilgilendiren bir adım atmış gibi gözükse de bu durum hem bölgesel hem de küresel perspektiften analiz edilmelidir.
NATO üyesi olan Romanya, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Ukrayna’yı destekleyerek askeri lojistik desteğinde bulunmuştur. Rusya’nın Karadeniz’deki varlığından da endişe etmekte olup NATO ile birlikte bölgedeki askeri güvenlik çalışmalarını sürdürmektedir.
Bu çerçevede İsrail’den Demir Kubbe’yi satın alarak hem ülke hem de NATO çerçevesinde Rusya’ya karşı bir savunma mekanizması oluşturma çabasındadır.
İsrail’in Demir Kubbe’yi Romanya’ya ihraç etmesi, önceden dengede ilerlemekte olan Rusya-İsrail ilişkilerini zedeleyebilir. Çünkü Rusya’nın, NATO’nun doğuya genişleme politikasına karşı uyguladığı A2/AD (Anti-Access/Area Denial – Erişim Engelleme/Bölgeyi Yasaklama) stratejisinin zorlanma ihtimali bulunmaktadır. Bu askeri işbirliği ise Rusya’nın stratejik hamlelerini yeniden gözden geçirmesine sebep olacaktır.
Bu askeri işbirliğinin değerlendirilmesi gereken diğer hususları ise İsrail’in Avrupa pazarına giriş yapması ve ABD’nin de dolaylı olarak Avrupa ile olan ilişkilerini üst seviyeye taşıyacak olmasıdır.
Rusya-Ukrayna Savaşı sebebiyle ülkelerinin savunma ihtiyacını derinden hisseden Avrupalı liderler askeri güvenlik sistemleri arayışlarına girmişti. Bu durumu fırsat olarak değerlendiren İsrail, Demir Kubbe’yi ihraç ederek Avrupa pazarına giriş yapmıştır. Demir Kubbe’yi satın alan ilk Avrupa ülkesi olan Romanya, diğer Avrupalı devletlere Demir Kubbe’yi satın almaları için ilham kaynağı olabilir.
Bu ticari anlaşmanın ABD’yi ilgilendiren kısmı yıllar önce başlayan bir ortaklık girişimiyle bağlantılıdır. İsrailli savunma şirketi Rafael Advenced Defense Systems ile ABD’li Raytheon firmasının 2011 yılında Demir Kubbe üzerinden başlayan ortaklığı, bugün ABD’nin Avrupa pazarına adım atmasına sebep olmuştur.
Ancak bu ortaklığın olumsuz bir sonucu da bulunmaktadır. Geçmişten bu yana Rusya ile ilişkileri pamuk ipliğine bağlı olan ABD’nin, ortağı olduğu Demir Kubbe’nin Ukrayna ve NATO yanlısı olan Romanya’ya ihraç edilmesi, Rusya-ABD ilişkilerinin yeniden kopmasına neden olabilir.
Güldeniz Suna – Times of Defence Stajyeri
