,, ---
USS George H.W. Bush artık ABD Donanması’na ait, tam teşekküllü bir İnsansız Hava Harp Merkezi’ne (UAWC) sahip ilk uçak gemisi oldu.
Yeni kontrol odası, insansız MQ-25 Stingray uçakları ve uçak gemisi konuşlu İşbirlikçi Savaş Uçağı (CCA) da dahil olmak üzere gelecekteki insansız hava araçlarının işletilmesi için görev merkezi olacak.
Donanma sonunda tüm Nimitz ve Ford sınıfı uçak gemilerine UAWC’ler eklemeyi planlıyor.
NAVAIR’in George H.W. Bush’un yeni UAWC’sine ilişkin yayınladığı ve aşağıda görülen fotoğrafta monitörler, tablet benzeri cihazlar ve diğer bilgisayar donanımlarından oluşan bir çift operatör istasyonu görülüyor.
İstasyonlar, MD-5 serisi bir GCS’nin bileşenlerinin daha önce yayınlanan bir resminde görülenlerle aynı görünüyor.
Genel görünüm, ABD Hava Kuvvetleri’nin yıllar boyunca MQ-1 Predator ve MQ-9 Reaper’ları çalıştırmak için kullandıkları gibi bilinen diğer mürettebatsız GCS tasarımlarıyla da uyumludur.
MD-5 GCS ailesi en azından 2010’lu yılların başından beri Donanmanın başarısız İnsansız Taşıyıcıdan Fırlatılan Havadan Gözetleme ve Saldırı (UCLASS) programına bitişik olarak geliştirilmektedir. UCLASS’ın yerini MQ-25’e yol açan daha az iddialı Uçak Gemisine Dayalı Havadan Yakıt İkmal Sistemi (CBARS) programı almıştır.
Donanmaya göre, MQ-25’in bugün belirtilen birincil amaçları, uçak gemisi hava kanadının erişimini genişletmeye yardımcı olmak ve tanker rolünde F/A-18E/F Super Hornet avcı uçaklarını kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmaktır.
Stingray’ler aynı zamanda ikincil bir istihbarat, gözetleme ve keşif (ISR) kabiliyetine sahip olacak ve stand-off saldırı platformları da dahil olmak üzere rollerini daha da genişletme konusunda tartışmalar yapıldı.
Donanma zaten yıllardır karadaki tesisleri kullanarak MQ-25 operatörleri için bir eğitim hattı oluşturmak için çalışıyor.
Stingray’in karada ve denizde testleri devam etmektedir. Boeing’in 2018’de CBARS yarışmasını kazanmasından bu yana MQ-25 programının genelinde önemli gecikmeler ve maliyet artışı yaşandı.
Asıl hedef bu yıl Stingray ile ilk operasyonel kabiliyete ulaşmaktı, ancak bu 2026’ya ertelendi. Donanma hala 76 tanker insansız hava aracından oluşan tam bir filo edinmeyi planlıyor.
USS Carl Vinson, USS Theodore Roosevelt ve USS Ronald Reagan, bu yılın 1 Ekim’inde başlayan 2025 Mali Yılından itibaren tam UAWC’lere sahip olmak için sıradalar.
Donanma geçmişte en az üç uçak gemisinde MD-5 unsurlarının zaten kurulu olduğunu söylemişti.
Donanmanın diğer savaş gemilerinin, özellikle de büyük güverteli amfibi hücum gemilerinin de gelecekte MD-5’in bir versiyonu olan UAWC’lere veya benzer kontrol merkezlerine sahip olması mümkündür.
Geçtiğimiz yıl NAVAIR’in Deniz Hava Harp Merkezi Uçak Bölümü ve Deniz Araştırmaları Ofisi (ONR), uçak gemilerinin ötesindeki gemilerden “yüksek hacimli düşük maliyetli uçakların” fırlatılması ve kurtarılması için yeni yollar hakkında bilgi talebinde bulunmuştu.
Donanma, USS George H.W. Bush’taki yeni insansız hava aracı kontrol merkezinin tamamlanmasıyla daha büyük mürettebatsız deniz havacılığı vizyonuna doğru önemli bir adım atmış oldu.
TCG ANADOLU’ya da benzer sistemler kurulması bekleniyor.
Türkiye’nin filosundaki en büyük savaş gemisi olan ANADOLU, helikopterlerin yanı sıra silahlı insansız savaş hava araçlarını (SİHA) kullanmak üzere tasarlanmış dünyanın ilk SİHA gemisi olacak.
Öncelikli olarak kısa mesafeli kalkış ve iniş için tasarlanmış Bayraktar TB3 SİHA ve daha sonrasında ise Bayraktar KIZILELMA’nın kullanılması hedefleniyor.